Odzież ochronna - Ochrona przed deszczem
EN 343 to norma europejska dotycząca odzieży noszonej w niesprzyjających warunkach atmosferycznych. Określa ona wymagane cechy ochronne odzieży wobec opadów atmosferycznych, wiatru i chłodu w temperaturach wyższych niż -5°C.
X – wodoodporność (3 poziomy), Y – oddychalność (3 poziomy)
Odzież spełniająca niniejszą normę przeznaczona jest przede wszystkim dla osób pracujących w otoczeniu narażonym na intensywne opady deszczu oraz inny kontakt z wodą, np. w rybołówstwie. W zależności od rodzaju zagrożeń stosuje się płaszcze, peleryny, kombinezony lub inne elementy ubioru chroniącego przed wodą.
Na ubraniach spełniających normę oznaczone zostają następujące parametry:
1. Wodoodporność czyli poziom przesiąkania / przenikania wody
Odzież przeciwdeszczowa, zabezpieczająca pracownika przed opadami atmosferycznymi, powinna charakteryzować się przede wszystkim wodoszczelnością, która została zdefiniowana w normie PN-EN 343. Zgodnie z nią wodoodporność to opór jaki napotyka woda podczas przenikania przez szwy i tkaninę – zarówno przez nowy materiał, jak i po jego praniu, ścieraniu, wielokrotnym zginaniu czy kontaktem z takimi czynnikami jak paliwa i oleje. Parametr ten mierzony jest wielkością ciśnienia hydrostatycznego działającego na materiał i określa on odporność produktu na różne rodzaje opadów – od lekkiego deszczu do mocnej ulewy. Norma PN-EN 343 wprowadza także podział na 3 klasy wodoodporności, dla których szczegółowo określono niezbędne wymagania i testy, którym muszą zostać poddane wszystkie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed zła pogodą, w szczególności przed deszczem czy śniegiem.
Wyróżnia się trzy klasy dla tego parametru, określające wodoszczelność przebadaną na różnych etapach (klasa 3 oznacza najwyższy poziom ochrony):
| Wodoszczelność (WP) |
Klasa 1 |
Klasa 2 |
Klasa 3 |
| Materiał bez wstępnej obróbki |
WP ≥ 80 hPa |
Badanie nie jest wymagane |
Badanie nie jest wymagane |
| Materiał po obróbce (pranie, ścieranie, wielokrotne zginanie itp.) |
Badanie nie jest wymagane |
WP ≥ 80 hPa |
WP ≥ 130 hPa |
| Szwy przed uszlachetnieniem |
WP ≥ 80 hPa |
WP ≥ 80 hPa |
WP ≥ 130 hPa |
2. Poziom oddychalności odzieży, czyli odporność produktu na przenikanie pary wodnej
Na komfort noszenia odzieży przeciwdeszczowej wpływa także to, w jakim stopniu zapewnia ona cyrkulację powietrza. Zagwarantowanie odpowiedniej oddychalności odzieży roboczej pozwoli na komfortowe wykonywanie obowiązków pracowników ją noszących. Kurtki czy spodnie, które uniemożliwiają przenikanie pary powodują zwiększone pocenie się organizmu, a w takich warunkach pracownicy odczuwają narastający dyskomfort. Poziom oddychalności produktu (Ret) definiuje także norma PN-EN 343, która dzieli odzież wodoodporną na 3 klasy:
| Opór pary wodnej Ret |
Klasa 1 |
Klasa 2 |
Klasa 3 |
| (m2 × Pa) / W |
Ret > 40 |
20 < Ret ≤ 40 |
Ret ≤ 20 |
Parametry oporu pary wodnej mają kluczowe znaczenie z punktu widzenia użytkownika odzieży przeciwdeszczowej. Odzież charakteryzująca się klasą 3 pozwala na zapewnienie najwyższego komfortu cieplnego. Niski opór pary wodnej pozwala na odparowanie wydzielonego przez organizm potu. W przypadku użytkowania odzieży klasy 1 charakteryzującej się niskimi parametrami oddychalności, a tym samym niskim poziomem komfortu cieplnego, należy ograniczać czas użytkowania w zależności od temperatury środowiska pracy i wydatku energetycznego pracownika. Norma PN-EN 343 podaje w tabeli maksymalny czas noszenia odzieży chroniącej przed opadami atmosferycznymi w zależności od klasy oporu pary wodnej i średniego wydatku energetycznego pracownika.
Zalecany maksymalny czas (w minutach) ciągłego noszenia odzieży ochronnej bez warstwy izolującej cieplnie, w zależności od wartości oporu pary wodnej odzieży i temperatury otoczenia:
| Temperatura środowiska pracy w C° |
Klasa 1 (Ret > 40) |
Klasa 2 (20 < Ret ≤ 40) |
Klasa 3 (Ret ≤ 20) |
| 25 |
60 |
105 |
205 |
| 20 |
75 |
250 |
- |
| 15 |
100 |
- |
- |
| 10 |
240 |
- |
- |
| 5 |
- |
- |
- |
“-” oznacza brak określonego limitu wskazanego czasu noszenia.
Materiał z membraną
O wygodzie pracy w odzieży przeciwdeszczowej decyduje także to z jakiego materiału została ona wykonana. Aby spełnić wymagania wspomnianej już normy PN-EN 343 do produkcji odzieży chroniącej przed opadami atmosferycznymi stosuje się różnego rodzaju membrany paroprzepuszczalne. Membrany charakteryzują się wysoką odpornością na przenikanie wody oraz łatwością przepuszczania pary wodnej. Dodatkowo posiadają właściwości wiatroszczelne, które zapobiegają utracie ciepła. Te cienkie półprzepuszczalne powłoki mogą występować w postaci dodatkowej warstwy na materiale (tkaniny laminowane lub powleczone żywicą polimerową), bądź w postaci tzw. „luźnej przekładki” między warstwą zewnętrzną a podszewką.
W zależności od składu chemicznego wyróżniamy następujące rodzaje membran:
• teflonowe (PTFE)
• poliestrowe
• poliuretanowe
Wykończenie i dodatkowe detale
Przy zakupie kurtki bądź spodni chroniących przed opadami atmosferycznymi warto zwrócić uwagę także na jakość wykonania. W przypadku odzieży przeciwdeszczowej bardzo istotnymi detalami są także klejone lub laminowane szwy oraz gumowane bądź powlekane zamki, dzięki którym woda nie przedostaje się przez materiał w miejscach styku tkaniny z dodatkami wykończeniowymi. Krytycznym elementem kurtki przeciwdeszczowej jest również kaptur, który ochraniając głowę przed deszczem nie może przeszkadzać pracownikowi podczas pracy.
Warto z rozwagą podejść do wyboru ubrań dla pracowników, ponieważ ich jakość oraz standard wykonania mają bezpośrednie przełożenie na efektywność i komfort ich pracy. Od pracownika w kurtce, która nie będzie zapewniała odpowiedniej cyrkulacji powietrza, trudniej oczekiwać wysokiego zaangażowania. Osoba pracująca w przemakających spodniach po krótkim czasie będzie wyziębiona.
