Fartuch antyelektrostatyczny ESD

Norma EN 1149 Odzież ochronna - Właściwości elektrostatyczne.
Norma ta określa wymagania dotyczące właściwości użytych materiałów i zasad konstruowania dotyczące odzieży ochronnej i rękawic nie gromadzących ładunku elektrostatycznego, stosowanej jako element jednolitego systemu uziemień w celu zapobiegania wyładowaniom elektrycznym powodującym zapłon. Wymagania dotyczą głównie stref zagrożonych wybuchem.

Wymagania te mogą być niewystarczające w odniesieniu do atmosfer palnych bogatych w tlen. Postanowienia normy nie mają zastosowania do ochrony przed napięciem w sieciach zasilających. Odzież rozpraszająca ładunek elektryczny powinna  okrywać całą powierzchnię pozostałej odzieży przez cały okres użytkowania. Elementy przewodzące np. zamki, guziki mogą być stosowane, gdy są całkowicie zakryte.

Norma składa się z następujących części:
PN-EN 1149-1. Metody badania rezystywności powierzchniowej
Celem tej metody jest ustalenie minimalnych wymogów elektrostatycznych oraz metod prób dla odzieży ochronnej, która rozprasza elektryczność statyczną w celu uniknięcia powstawania iskier niosących ze sobą ryzyko powstania pożaru. Wymogi te nie wystarczają jednak w sytuacjach, gdy mamy do czynienia z otoczeniem łatwopalnym, wzbogaconym w tlen, natomiast metoda badań nie może być wykorzystana w stosunku do tkanin z włóknami zawierającymi przewodzący rdzeń. Forma ta nie jest wykorzystywana również przy napięciach występujących w sieciach.

 PN-EN 1149-2. Metody badania rezystancji skrośnej.

Metody badań opisane w normach PN-EN 1149–1:2008 [6] oraz PN-EN 1149–2:1999 [7] wykorzystuje się do badania rezystancji elektrycznej
i oceny antystatycznych właściwości tkanin jednorodnych. Natomiast nie sprawdzają się one przy badaniach nowoczesnych tkanin niejednorodnych, zawierających włókna z rdzeniem przewodzącym,tj. włókna, w których składnik przewodzący jest całkowicie obudowany materiałem nieprzewodzącym (definicja wg PN-EN 1149–3:2007[8]). Tkaniny zawierające włókna z rdzeniem przewodzącym wykazują
przeważnie wysoką rezystancję elektryczną (rzędu wartości 10 11 Ω), ale nie ulegają niebezpiecznemu naelektryzowaniu. W takich
przypadkach należy stosować inne metody badań, na podstawie których można wytypować materiały nieelektryzujące się lub wykazujące niewielką zdolność do elektryzacji. Jedną z takich metod jest badanie szybkości zaniku ładunku elektrostatycznego z powierzchni materiału odzieży ochronnej wg PN-EN 1149–3:2007

 PN-EN 1149-3. Metody badań do pomiaru zaniku ładunku.
Metoda ta zawiera analizy procesu odpływu ładunku elektrostatycznego z powierzchni materiału. Techniki te wykorzystywane są w stosunku do wszelkich materiałów, łącznie z materiałami jednorodnymi i niejednorodnymi, a także tymi, które zawierają włókna przewodzące powierzchniowo i włókna z rdzeniem przewodzącym.
 

 PN-EN 1149-5. Wymagania materiałowe i konstrukcyjne odzieży
Zawarte są w niej wszelkie wymagania związanie ze sposobem oznakowania odzieży oraz treści instrukcji od producentów. Materiał jest klasyfikowany jako rozpraszający ładunek elektryczny w ściśle określonych okolicznościach czasu połowicznego zaniku ładunku wytworzonego na materiale metodą indukcyjną, gdzie  t 50 < 4 s lub współczynnik ekranowania S > 0.2 i rezystancja powierzchniowa jest mniejsza lub równa 2.5 x 109 Ω przynajmniej po jednej stronie materiału badanego. Jeżeli mamy do czynienia z materiałami, które zawierają przędzę elektroprzewodzącą w postaci równoległych nitek bądź siatki, odległość pomiędzy nitkami elektroprzewodzącymi w jednym kierunku nie może
przekraczać 10 mm dla poszczególnych elementów odzieży.

W dokumencie określone są również wymogi związane z konstrukcją samej odzieży. Powinna ona pokrywać całe ciało w trakcie jej użytkowania, w tym zarówno w trakcie wykonywania standardowych czynności, jak i podczas schylania się. Dodatkowym zastrzeżeniem jest konieczność zapewnienia pełne swobody ruchów, nawet w pełnym zapięciu. Jeśli odzież wykonana jest z układu kilku tworzyw, materiał elektrostatyczny musi koniecznie stanowić jej zewnętrzną warstwę. Zapięcia wykonane z materiałów elektroprzewodzących, w tym między innymi guziki, zamki i zatrzaski mogą być zastosowane wyłącznie wtedy kiedy są przykryte materiałem antyelektrostatycznym. Producent tego rodzaju odzieży ma obowiązek dołączenia do wyrobu instrukcji o odpowiedniej treści określającej sposób jej użytkowania i wszelkie metody zachowania zasad bezpieczeństwa w strefach zagrożonych wybuchami lub w pobliżu materiałów łatwopalnych.

 

Norma EN 61340-5-1 Ochrona przyrządów elektronicznych przed elektrycznością statyczną - Wymagania ogólne
Niniejsza część IEC 61340 ma zastosowanie do takich czynności jak: wytwarzanie, przetwórstwo, montaż, instalowanie, pakowanie, etykietowanie, obsługa, próby, inspekcja, transport lub inne czynności związane z elektrycznymi lub elektronicznymi częściami, zespołami i wyposażeniem wrażliwym na uszkodzenia przez wyładowania elektrostatyczne o napięciu większym lub równym 100 V dla modelu HBM, 200 V dla modelu CDM oraz 35 V dla izolowanych przewodników. Urządzenia czułe na wyładowania elektrostatyczne (ESDS) o mniejszej wytrzymałości napięciowej mogą wymagać dodatkowych elementów zabezpieczających lub skorygowania wartości granicznych. Procedury zastosowane dla elementów o mniejszej wytrzymałości napięciowej na ESD pozwalają nadal na deklarowanie zgodności z tą normą.

Niniejsza norma podaje wymagania dotyczące programu kontroli ESD. IEC TR 61340-5-2 dostarcza wytyczne do wdrożenia niniejszej normy.
Tej normy nie stosuje się do urządzeń wybuchowych z zapłonem elektrycznym łatwopalnych cieczy, gazów i proszków.

Celem niniejszej normy jest dostarczenie administracyjnych i technicznych wymagań dotyczących ustanowienia, wdrożenia oraz prowadzenia programu kontroli ESD (określanego dalej jako “program”).